Nowa ścieżka dydaktyczna – muzykologia cyfrowa
Nowa ścieżka dydaktyczna – muzykologia cyfrowa
Od roku akademickiego 2025/2026 wprowadzamy pilotażowo nową ścieżkę dydaktyczną w programie studiów magisterskich – muzykologia cyfrowa. Jej celem jest przygotowanie studentów do aktywnego uczestnictwa w szybko rozwijającym się obszarze badań z pogranicza humanistyki i nowych technologii. Ścieżka ta odpowiada na rosnące zapotrzebowanie na specjalistów łączących wiedzę muzykologiczną z umiejętnościami cyfrowymi, zdolnych do pracy w projektach naukowych, dokumentacyjnych oraz edytorskich.
Opis wszystkich ścieżek dydaktycznych na studiach II stopnia
W ramach ścieżki oferujemy następujące przedmioty:
Konwersatorium: Wprowadzenie do cyfrowej muzykologii
Prowadząca: Sonia Wronkowska
Zajęcia mają na celu wprowadzenie studentów w kluczowe zagadnienia cyfrowej humanistyki ze szczególnym uwzględnieniem muzykologii. Uczestnicy poznają podstawy zarządzania projektami informatycznymi w kontekście badań humanistycznych, nauczą się tworzyć specyfikacje funkcjonalne, budować modele danych oraz planować małe projekty badawcze i instytucjonalne. Szczególny nacisk położony zostanie na zastosowanie standardu Music Encoding Initiative oraz dobre praktyki pracy zespołowej z informatykami. Zajęcia te przygotowują studentów do pełnienia aktywnej roli w zespołach interdyscyplinarnych i rozwijania własnych inicjatyw cyfrowych.
Metodologia badań muzykologicznych
Prowadzący: dr Grzegorz Joachimiak
Przedmiot stanowi pogłębione wprowadzenie do metodologii badań muzykologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem muzykologii historycznej – od klasycznych ujęć historiografii po wyzwania muzykologii cyfrowej i edytorstwa muzycznego. Studenci zapoznają się z kluczowymi koncepcjami badawczymi (m.in. Feder, Kerman, Brinkmann, Taruskin, Strohm, Vendrix, Bristiger, Poźniak, Helman, Gołąb), metodami analizy źródeł, zasadami edycji muzycznych oraz transkrypcji notacji. Zajęcia poruszają również szersze idee metodologiczne widzące muzykologię jako naukę o dziedzictwie i o danych – funkcjonującą przy wsparciu narzędzi cyfrowych. Przedmiot rozwija umiejętność krytycznego myślenia o źródłach, metodach i roli muzykologii we współczesnych naukach humanistycznych.
Projekt interdyscyplinarny: Jak „rozpracować” dziewiętnastowieczny sztambuch?
Koordynacja: Pracownia Genetyki Tekstu i Transkrypcji Cyfrowych (dr hab. Agnieszka Kuniczuk) & Pracownia Muzykologii Cyfrowej (dr Grzegorz Joachimiak)
Projekt edukacyjny skierowany do studentów Uniwersytetu Wrocławskiego z różnych wydziałów, realizowany w roku akademickim 2025/2026 poza regularnym programem studiów. Jego przedmiotem jest interdyscyplinarna analiza XIX-wiecznego sztambucha Henryka Jachowicza, przechowywanego w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, zawierającego wpisy m.in. Fryderyka Chopina, Zygmunta Krasińskiego i Stanisława Moniuszki. Celem projektu jest połączenie kompetencji literaturoznawczych i muzykologicznych w praktyce badawczej, z wykorzystaniem narzędzi humanistyki cyfrowej oraz wsparcia specjalistycznych laboratoriów fizykochemicznych. Uczestnicy wezmą udział w analizie rękopisu z perspektywy badań nad tekstem i notacją muzyczną, nauczą się odczytywać dawne pismo, interpretować zapisy muzyczne, a także poznać kryteria tworzenia naukowych opracowań źródeł w formie cyfrowej. Praca będzie przebiegać z wykorzystaniem narzędzi humanistyki cyfrowej, wspierającej transkrypcję i edycję materiałów źródłowych w różnych formatach. Nowatorskość projektu polega na metodycznym połączeniu badań źródłoznawczych z cyfrową analizą dokumentów oraz wprowadzeniu elementów badań materiałowych – fizykochemicznych (analiza atramentu i papieru), co pozwoli studentom poznać praktyczne aspekty datowania zabytków oraz możliwości użycia metod pismoznawczych wspierających proces atrybucji. Efektem pracy będzie nie tylko pogłębiona wiedza, lecz również przygotowanie publikacji naukowej oraz koncepcji przyszłego opracowania cyfrowego sztambucha. Projekt stwarza wyjątkową okazję do zdobycia unikatowych kompetencji w zakresie edytorstwa, humanistyki cyfrowej i pracy ze źródłami historycznymi, poszukiwanych we współczesnym środowisku naukowym i sektorze kultury, w szczególności w obszarze dziedzictwa kulturowego.
Podstawy cyfrowej edycji dźwięku
Prowadzący: dr Ryszard Lubieniecki
W ramach zajęć studenci poznają podstawy pracy z dźwiękiem cyfrowym: od wiadomości dotyczących historii technologii nagraniowej i cyfrowych formatów dźwiękowych, poprzez analizę spektralną, aż po podstawy obsługi oprogramowania typu DAW (Digital Audio Workstation). Wykorzystywane podczas zajęć programy to Sonic Visualiser (analiza spektralna), SPEAR („rozszczepianie” i synteza dźwięków) oraz Audacity (podstawowo) i REAPER (lub dowolny inny DAW, jako rozszerzenie materiału). Analiza spektralna pozwala na spojrzenie „do wnętrza” dźwięku, a tym samym zwrócenie uwagi na szczegóły brzmieniowe, które mogą umknąć przy samym odsłuchu nagrania. Studenci w ramach zajęć podejmują próbę analizy porównawczej dwóch wykonań tego samego utworu muzycznego, mającą na celu nie tylko zapoznanie z danym oprogramowaniem, ale również wyczulenie na detale. Rozszerzenie wiadomości stanowi temat poświęcony tzw. muzyce spektralnej, która powstała w oparciu o technologię analizy dźwięku. Zajęcia warsztatowe z obsługi DAW mają charakter eksperymentalny, wprowadzający do samodzielnego tworzenia prac dźwiękowych o dowolnej tematyce: audycji, podcastów lub muzyki elektronicznej, a także przygotowywania wysokiej jakości materiałów dźwiękowych do prezentacji w ramach wystąpień naukowych bądź popularyzatorskich. Jest to szczególnie istotne dziś, gdy prezentacje multimedialne są na porządku dziennym, a teksty popularnonaukowe coraz częściej realizowane są w postaci nagrań dźwiękowych. Jako rozszerzenie materiału studenci poznają podstawy przestrzennego rozmieszczenia dźwięków w systemie binauralnym.
Edytorstwo muzyczne
Prowadząca: dr Wioleta Muras
Edytorstwo muzyczne to sztuka tworzenia wydań nutowych na potrzeby wykonawcze, naukowe lub pamiątkowe. Podczas kursu dowiecie się o początkach drukarstwa muzycznego, poznacie typologię edycji muzycznych i elementy procesu wydawniczego. Zapoznacie się z podstawową ortografią zapisu muzycznego, niezbędną do edycji nut w programach komputerowych oraz do korekty składów, którymi to zajmiemy się także od strony praktycznej. A po co to wszystko? Po to, by poznać nie tylko zasady tworzenia publikacji nutowych, ale móc podjąć w przyszłości współpracę z wydawnictwami muzycznymi. Warto?... Warto!
